شگفتی های دنیا

مشتری(سیاره)

مُشتَرییا هُرمُز یا اورمزد یا برجیس یا زاوش پنج‌مین سیاره از خورشید و بزرگ‌ترین سیاره سامانه خورشیدی است. این سیاره غول گازی با جرم یک هزارم خورشید است، ولی جرمی دو و نیم برابر تمامی دیگر سیاره‌های منظومه? شمسی دارد. از نظر دوری از خورشید، مشتری پنجمین سیاره پس از تیر و ناهید و زمین و بهرام است.

نگاه کلی

در یک نگاه اجمالی، مشتری چهارمین شیء درخشان در آسمان می‌باشد (پس از خورشید، ماه و زهره) اگرچه گهگاه مریخ (بهرام) درخشان‌تر به‌نظر می‌آید. به کمک دوربین دوچشمی بعضی قمرهای مشتری نیز قابل دیدن می‌باشند.

جرم مشتری 2?5 بار از مجموع جرم سیاره‌های سامانه خورشیدی بیش‌تر است. جرم مشتری 318 بار بیش‌تر از جرم زمین است. قطر آن 11 برابر قطر زمین است. مشتری می‌تواند 1300 زمین را درخود جای دهد. میانگین دوری آن از خورشید در حدود 778 میلیون و 500 هزار کیلومتر می‌باشد یعنی بیشتر از 5 برابر دوری زمین از خورشید. ستاره‌شناسان با تلسکوپهای برپاشده در زمین و ماهواره هائی که در مدار زمین می‌گردند به بررسی مشتری می‌پردازند. ایالات متحده تا کنون 6 فضاپیمای بدون سرنشین را به مشتری فرستاده‌است. در ژوئیه 1994، هنگامی که 21 تکه از دنباله دار شومیکر-لوی 9 با اتمسفر مشتری برخورد کرد ستاره‌شناسان شاهد رویدادی بسیار تماشائی بودند. این برخورد برانگیزاننده? انفجارهای سهمناکی شد که پاره‌ای از آن‌ها قطری بزرگتر از قطر زمین داشتند.

نکته: چهار سیاره? اول سنگی و بسیار کوچک‌تر از مشتری هستند.